Bądź na bieżąco i zapisz się na nasz NEWSLETTER!
Historia
1931 - w dawnej fabryce zapałek „Znicz" przy ul. Lipowej 3 na Zabłociu powstaje Krakowska Huta Szkła inż. L. Bąkowski, D. Chazan i Spółka. Wykwalifikowani robotnicy przybywają do Krakowa przede wszystkim z Narewki i Białegostoku, gdzie współwłaściciele firmy, Dawid Chazan i Leon Bąkowski posiadają inne, mniejsze huty szkła. Huta przy Lipowej zajmuje się produkcją butelek (na wino, wody mineralne) i szkła aptecznego, zatrudniając od 300 do 500 osób, w zależności od ilości zamówień z Państwowego Monopolu Spirytusowego.
VI.1940- Krakowska Huta Szkła zostaje skonfiskowana przez Niemców. Majątkiem do maja 1943 roku zarządza firma Treuhand Verwertung G.m.b.H., kiedy to parcele wraz z budynkami sprzedane zostają Generalnej Dyrekcji Monopoli (Generaldirektion der Monopole).
8.II.1945 - po opuszczeniu Krakowa przez wojska niemieckie, majątek przejmuje Państwowy Monopol Spirytusowy.
1.I.1951 - huta przechodzi w zarząd Zjednoczenia Przemysłu Szklarskiego, który tworzy nową jednostkę – Krakowskie Zakłady Szklarskie. W skład KHS wchodzą również Huta Szkła w Skawinie oraz Huta Wawel przy ul. Zabłocie.
1962 - Krakowskie Huty Szkła stają się siedzibą ośrodka naukowo-badawczego przemysłu szklarskiego. Dziewięć lat później dochodzi do połączenia ośrodka z Hutami i tym samym do stworzenia placówki badawczej posiadającej znaczne możliwości produkcyjne.
1972- krakowski ośrodek staje się filią warszawskiego Instytutu Szkła. Lata 70-te to okres największej prosperity Filii, kiedy to przy Lipowej 3 zatrudnianych jest prawie 500 osób.
1.I.2010 - dochodzi do połączenia Filii z inną krakowską jednostką naukowo-badawczą – Instytutem Mineralnych Materiałów Budowlanych.
Obecnie w ramach Oddziału Szkła i Materiałów Budowlanych Instytutu Ceramiki
i Materiałów Budowlanych przy Lipowej 3 prowadzona jest szeroka gama badań szkła, w tym badań homologacyjnych szyb samochodowych oraz produkcja fryt i szkliw ceramicznych, pobiałek, angob i emalii.
„Krakowskie szkło” i Muzeum Techniki Szklarskiej
W 1969 roku przy Lipowej 3 powstał Zakład Wzornictwa na czele z kierownikiem Jerzym Słuczan-Orkuszem, jednym z pionierów wzornictwa przemysłowego w Polsce. Zakład zajął się projektowaniem szkieł artystycznych – wazonów, pucharów, kielichów, amfor, pater, świeczników, kufli itp., nawiązujących do form historycznych poprzez elementy nakładane na gorąco takich jak ozdobne uszka, fantazyjne koronki i uchwyty. Pomysły projektantów (Michała Jakubasa, Zofii Pasek, Mariana Gołogórskiego, Barbary Świstackiej, Moniki Orkusz i oczywiście Jerzego Słuczana-Orkusza) były następnie realizowane przy pomocy tradycyjnych narzędzi szklarskich przez wysoko wykwalifikowanych hutników Zakładu Doświadczalnego. Piękne, oryginalne, ręcznie formowane wyroby z Lipowej sygnowane do dziś rozpoznawalnym wizerunkiem smoka dmuchającego bańkę szklaną, szybko zdobyły popularność w kraju i za granicą. W Krakowie można je było nabyć w salonie firmowym przy Placu Mariackim oraz w galeriach Desy. Przy Lipowej 3 istniała zaś możliwość odwiedzenia Wzorcowni Zakładu, która gromadziła kolekcję powstających w Instytucie form. Ponadto krakowskie szkła artystyczne prezentowane były za granicą, w Ośrodkach Informacji i Kultury Polskiej w Niemczech, Czechosłowacji, Bułgarii, Rumunii, republikach Związku Radzieckiego, na Węgrzech. Oprócz produkcji szkła użytkowego wykonywano również szkło architektoniczne, które wykorzystano m.in. do dekoracji wnętrz hotelu „Polonez” w Poznaniu, hotelu „Forum” w Krakowie, ambasady PRL w Genewie czy Ośrodka Wypoczynkowego Rady Ministrów w Zakopanem.
W 1972 roku przy Lipowej 3 podjęto decyzję o utworzeniu Muzeum Narzędzi Szklarskich. Muzeum to, kilkakrotnie zmieniające nazwę (na Muzeum Techniki Szklarskiej, Muzeum Narzędzi i Urządzeń Szklarskich), miało powstać przy ul. Cegielnianej, poza obszarem Zabłocia, na terenie krakowskich Łagiewnik. Muzeum otrzymało swój statut z Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1979 roku, intensywnie gromadziło zbiory zabytkowego szkła i narzędzi szklarskich, wydało kilka publikacji. Brak funduszy i nieporozumienia pomiędzy pracownikami Muzeum a dyrekcją doprowadziły jednak do zaprzestania prac. Kilkanaście lat później, w 1998 roku, ze względu na złą sytuację ekonomiczną w Instytucie, zdecydowano się na zakończenie zaczynającej przynosić straty finansowe produkcji szkieł artystycznych. Historia krakowskiego szkła przy Lipowej 3 dobiegła końca.
Krakowska Huta Szkła (do 2021 roku jako Centrum Szkła i Ceramiki Lipowa 3) jest po części kontynuatorem działań z lat 70-tych i 80-tych. Poprzez ekspozycję zabytkowych szkieł i narzędzi szklarskich ma przybliżać historię
i technologię przemysłu szklarskiego, ze szczególnym naciskiem na funkcjonowanie tego przemysłu w Krakowie, przy Lipowej 3. Pokazy ręcznego formowania szkła stanowią zaś nawiązanie do dawnej działalności Instytutu w zakresie wytwarzania artystycznego szkła użytkowego.